Osoby podejmujące decyzję o wyborze oświetlenia do jakiegoś wnętrza często stają przed dylematem, jaką wybrać barwę światła (odcień światła białego). Kryteria doboru są dość proste.
Dobór barwy w oparciu o subiektywne wrażenie
Najczęściej kierujemy się własną intuicją. Nasz narząd wzroku jest tak skonstruowany, że postrzega światło chłodne jako bardziej widne od światła ciepłego. Stąd osoby kierujące się własnym wrażeniem, gdy chcą mieć jasno oświetlone pomieszczenia do pracy i nauki, wybierają najczęściej źródła światła o barwie chłodnej, a gdy chcą mieć kameralną, przytulną atmosferę, np. w domu, wybierają źródła o barwie ciepłej. Nie możemy ignorować własnych odczuć, zanim jednak podejmiemy decyzję, powinniśmy poznać inne, ważniejsze kryteria, wg których możemy dokonać wyboru.
Dobór barwy do kolorystyki wnętrza lub obiektów
Gdybyśmy chcieli podkreślić kolorystykę wystroju wnętrz lub oświetlanych przedmiotów, powinniśmy stosować się do zasady "ciepłe - ciepłym, zimne - zimnym". Wówczas osiągniemy większą głębię kolorów, lepsze nasycenie barw.
Kierując się tym kryterium, powinniśmy światłem chłodnym oświetlać obiekty w barwach zimnych: śnieżnobiałych, szarych, niebieskich, granatowych... wykonane ze stali nierdzewnej, srebra, platyny, powierzchnie niklowane i chromowane. W sklepach lepiej będą się prezentowały oświetlone chłodnym światłem białe suknie ślubne i firany.
Światłem ciepłym należy oświetlać obiekty w różnych odcieniach żółci, beżu, czerwieni, brązu... wykonane lub imitujące naturalne drewno i skórę, wyroby ze złota, mosiądzu. W sklepie spożywczym ładniej będzie wyglądało oświetlone ciepłym światłem pieczywo, w sklepie obuwniczym, kaletniczym - obuwie, nesesery i damskie torebki.
Światło neutralne najlepiej będzie prezentować obiekty wielobarwne lub mające barwy stonowane: ecru, kremowe. Barwa neutralna 5000K jest najbardziej "obiektywna" w prezentowaniu kolorów, dlatego polecana jest w miejscach ich dobierania: w salonach wizażu, fryzjerskich, w sklepach, garderobach oraz przy lustrze w łazience, gdzie pani domu robi makijaż. Jeśli barwa 5000K jest niedostępna, stosuje się najbliższe jej barwy neutralne: 4000K, 5300K.
Dobór barwy do rodzaju aktywności
Światło za pośrednictwem narządu wzroku dość istotnie oddziałuje na nasz organizm, wpływając na wydzielanie hormonów. Światło chłodne nas pobudza, światło ciepłe - uspokaja, wycisza, wieczorem - usypia, rano - zapewnia nam łagodny start ze snu do pełnej aktywności.
Dlatego światłem ciepłym powinniśmy oświetlać pomieszczenia mieszkalne oraz wszystkie inne wnętrza, w których chcemy się poczuć komfortowo, wyciszyć i odpocząć.
Światło chłodne jest dobre do oświetlenia pomieszczeń produkcyjnych, zwłaszcza z systemem pracy akordowej. Należy jednak liczyć się z tym, że zbyt długa, nieprzerwana ekspozycja na zimne światło może wywoływać podenerwowanie i przemęczenie.
Światło neutralne jest najlepsze do prac biurowych, oświetlenia sal lekcyjnych, przedszkolnych oraz ogólnych powierzchni handlowych.
Idealnie byłoby, abyśmy mogli zmieniać barwy oświetlenia, w zależności od pory dnia i tego, co mamy do zrobienia. Są takie rozwiązania, tzw. oświetlenie dynamiczne, które w odpowiednich porach może pobudzać lub relaksować.
Inne zalecenia
Najmniejszy wpływ na wybory przyszłych użytkowników mają inne, mało znane zalecenia norm oświetleniowych.
We współcześnie obowiązującej PN-EN 12464-1 2012 możemy znaleźć ogólne stwierdzenie: "W ciepłych klimatach generalnie preferowany jest chłodniejszy wygląd barw, natomiast w chłodnych klimatach – cieplejszy". Czy to oznacza, że barwa światła może wpływać na odczuwanie przez nas temperatury? Zimne światło wywołuje wrażenie, że jest nam chłodniej, a ciepłe - że jest cieplej?
W niektórych źródłach internetowych możemy się jeszcze natknąć na zalecenie którejś ze starszych, nie obowiązujących już norm, że przy niższym poziomie natężenia oświetlenia - do 300lx powinno się stosować źródła światła o barwach ciepłych, przy natężeniu oświetlenia w zakresie 300-750lx - neutralne, a przy wysokim natężeniu oświetlenia, powyżej 750lx - chłodne. Tu akurat większości użytkowników intuicja podpowiada dokładnie odwrotnie. Do pomieszczeń słabiej oświetlonych stosują źródła chłodne, aby uzyskać subiektywne wrażenie, że jest widniej, niż w rzeczywistości.
